Embargo na rosyjski gaz LPG w Polsce – fakty, mity i konsekwencje

Co naprawdę dzieje się z rosyjskim gazem po wprowadzeniu embarga?

Embargo na rosyjski gaz, które formalnie zostało wprowadzone, miało zakończyć import paliwa z Rosji do Polski. Rzeczywistość okazuje się jednak znacznie bardziej skomplikowana. Mimo obowiązujących ograniczeń, rosyjski gaz nadal trafia do Polski – tyle że nie bezpośrednio, a „bocznymi drzwiami”. Przepakowany, z nowymi dokumentami, często określany jako „zielony” (zamalowany na kolor niekojarzący się z Rosją), znajduje drogę na polski rynek.

Główną furtką stał się n-butan sprowadzany przez Białoruś, który według dokumentów pochodzi z Kazachstanu. To właśnie ten kierunek stał się dominującym źródłem napływu gazu do Polski po wejściu w życie embarga.

Zmiana składu gazu na polskim rynku – co to oznacza dla konsumentów?

Problem polega na tym, że skład dostępnego na rynku gazu ulega znaczącym zmianom. O ile przed embargiem klasyczne mieszanki propan-butanu zawierały około 60% propanu, obecnie na rynku pojawiają się oferty, w których zawartość propanu spada nawet do 20-30%. To już nie jest propan-butan, a raczej butan z domieszką propanu.

Konsekwencje takiej zmiany są poważne:

• Obniżenie jakości paliwa – mieszanki zdominowane przez butan są mniej efektywne, szczególnie zimą. Zwiększa się ryzyko zamarzania reduktorów, spada efektywność spalania, mogą występować przerwy w pracy instalacji.
• Niekorzystny bilans ekonomiczny dla użytkownika – klient płaci za produkt, który nie działa tak, jak powinien i nie dostarcza takiej samej ilości energii.
• Niepewność co do faktycznego składu – na rynku pojawiają się mieszanki niespotykane wcześniej, a zmienność składu gazu jest większa niż kiedykolwiek.

Jak sprawdzić jakość kupowanego gazu LPG?

W obliczu zwiększonej zmienności składu gazu na rynku, umiejętność weryfikacji jego jakości staje się kluczowa. Do sprawdzenia jakości gazu potrzebne są:

• Tabela gęstości gazu (dostępna na naszej stronie)
• Informacja o temperaturze gazu
• Informacja o gęstości gazu

Wszystkie te dane powinny znajdować się na bilecie tankowania. Przykładowo:

• Jeśli gaz ma temperaturę 20°C, to przy czystości propanu bliskiej 100%, gęstość powinna wynosić około 0,500 kg/litr
• Jeśli tankujesz zimą przy 0°C, gęstość powinna wynosić 0,528 kg/litr
• Gęstość wynosząca 0,550 kg/litr przy 0°C wskazuje na mieszankę zawierającą około 70% propanu i 30% butanu

Embargo – teoria a praktyka

Chociaż embargo formalnie obowiązuje i zgodnie z przepisami rosyjski gaz nie powinien trafiać na teren Unii Europejskiej, rzeczywistość wygląda inaczej. Wątpliwości budzi zwłaszcza dysproporcja między ilością gazu eksportowanego z Kazachstanu do Białorusi a wolumenami, które później jako rzekomo kazachski gaz trafiają do Polski.

Niedawno media branżowe informowały o wstrzymaniu ruchu cystern na granicy z Białorusią. Nieoficjalnym powodem była próba wwozu gazu z podmiotów objętych sankcjami. Od tego czasu coraz głośniej mówi się o planach Ministerstwa Przemysłu dotyczących zamknięcia tej furtki poprzez wprowadzenie zakazu importu n-butanu jako surowca.

Perspektywy cenowe na rynku gazu LPG

Obecnie na rynku obserwujemy nadpodaż gazu, co przekłada się na korzystne ceny dla konsumentów. Wszystko wskazuje na to, że do lata gaz może jeszcze tanieć. Sytuacja ta wynika z:

• Nadpodaży produktu na rynku
• Braku jasnej reakcji regulacyjnej ze strony państwa
• Działalności wielu importerów w tzw. szarej strefie – legalnej formalnie, ale wątpliwej etycznie

Jeśli jednak rząd zdecyduje się zamknąć możliwość zakupu n-butanu, ceny prawdopodobnie zaczną rosnąć. Z tego względu obecny moment może być korzystny do zakupu gazu.

Etyczny wymiar importu gazu

Przeprowadzone badania pokazują, że aż 70% użytkowników deklaruje, że nie obchodzi ich pochodzenie gazu – liczy się tylko cena. Rodzi to jednak poważne pytania etyczne.

Jeśli kupujemy gaz rosyjski – nawet jeśli formalnie nie pochodzi z Rosji – finansujemy budżet tego kraju. Według analiz, jeden wagon gazu to środki na trzy drony Shahed, pięć cystern przekłada się na nowe wyrzutnie Grad, drony Orlan czy rakiety Kalibr. Każda cysterna przekraczająca granicę może więc pośrednio finansować działania wojenne.

Świadomy wybór dostawcy gazu

W obliczu tych faktów coraz ważniejsze staje się świadome podejście do wyboru dostawcy gazu. Nasza firma od lat współpracuje z jednym, sprawdzonym dostawcą i nie kupuje gazu, który mógłby budzić jakiekolwiek podejrzenia co do pochodzenia. Tracimy na tym w marży, ale nie zamierzamy wspierać wątpliwych etycznie praktyk.

Uczymy również naszych klientów, jak sprawdzać jakość gazu, odczytywać wskazania pływaka i oceniać faktyczną ilość gazu w zbiorniku – wszystko po to, by konsumenci mogli dokonywać świadomych wyborów.

Podsumowanie

Sytuacja na rynku gazu LPG w Polsce po wprowadzeniu embarga na rosyjski gaz jest złożona i pełna niejednoznaczności. Z jednej strony konsumenci cieszą się niskimi cenami, z drugiej – pojawiają się poważne pytania o jakość, skład i pochodzenie gazu oraz etyczne konsekwencje jego zakupu.

Jako uczestnicy rynku stoimy przed trudnym wyborem: czy skupić się wyłącznie na korzystnej cenie, czy też zwracać uwagę na pochodzenie produktu i jego szersze implikacje? Niezależnie od odpowiedzi, kluczowa pozostaje świadomość tego, co trafia do naszych zbiorników, oraz umiejętność weryfikacji jakości kupowanego gazu.

Zachęcam do śledzenia naszych aktualności, gdzie regularnie informuję o bieżącej sytuacji na rynku gazu oraz publikuję materiały edukacyjne dotyczące sprawdzania jego jakości i świadomego wyboru dostawcy.